Trong quá trình thực hiện việc đăng ký bảo hộ đối với sáng chế, nhãn hiệu hay kiểu dáng công nghiệp, chúng ta thường bắt gặp cụm từ “nguyên tắc nộp đơn đầu tiên” hay “nguyên tắc ưu tiên”. Vậy khái niệm và quy định của các nguyên tắc này là gì và được áp dụng như thế nào?
1. Nguyên tắc nộp đơn đầu tiên
Theo quy định tại Điều 90 Luật Sở hữu trí tuệ (SHTT) 2005 được sửa đổi bởi khoản 14 Điều một Luật SHTT sửa đổi 2009, nguyên tắc nộp đơn thứ nhất vận dụng nhằm bảo vệ quyền lợi của chủ thể nộp đơn sớm hơn các chủ thể khác đối sở hữu cùng đối tượng đăng ký độc quyền quyền có công nghiệp. Nguyên tắc này được áp dụng đối với:
– Sáng chế, bề ngoài công nghiệp
Trong giả dụ với nhiều đơn đăng ký các sáng chế trùng hoặc tương đương mang nhau, những kiểu dáng công nghiệp trùng hoặc ko dị biệt đáng kể sở hữu nhau thì văn bằng bảo hộ chỉ được cấp cho sáng chế hoặc ngoại hình công nghiệp trong đơn hợp lệ với ngày ưu tiên hoặc ngày nộp đơn sớm nhất trong số các đơn đáp ứng các điều kiện để được cấp văn bằng bảo hộ.
– Nhãn hiệu
Trong ví như có đa dạng đơn của phổ biến người khác nhau đăng ký các thương hiệu trùng hoặc tương tự đến mức gây lầm lẫn mang nhau sử dụng cho những sản phẩm, dịch vụ trùng hoặc hao hao mang nhau hoặc nếu sở hữu rộng rãi đơn của cùng 1 người đăng ký các thương hiệu trùng tiêu dùng cho các sản phẩm, dịch vụ trùng nhau thì văn bằng bảo hộ chỉ được cấp cho nhãn hiệu trong đơn hợp thức với ngày ưu tiên hoặc ngày nộp đơn sớm nhất trong số các đơn đáp ứng các điều kiện để được cấp văn bằng bảo hộ.
Lưu ý:
Trong nếu với nhiều đơn đăng ký theo quy định nêu trên cùng đáp ứng những điều kiện để được cấp văn bằng bảo hộ và cộng mang ngày ưu tiên hoặc ngày nộp đơn sớm nhất thì văn bằng bảo hộ chỉ được cấp cho đối tượng của 1 đơn duy nhất trong số những đơn ấy theo thoả thuận của toàn bộ các người nộp đơn; giả dụ ko thoả thuận được thì các đối tượng tương ứng của những đơn ấy bị từ chối cấp văn bằng bảo hộ.
Theo đó, luật pháp Sở hữu trí tuệ tại VN quy định ngày ưu tiên là ngày nộp đơn hợp thức tại Cục Sở hữu trí não hay tại 1 nước thành viên khác của điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên trước khi nộp đơn tại Cục Sở hữu trí tuệ trong thời hạn nhất định. Ngày ưu tiên với ý nghĩa quan trọng, bởi đây là căn cứ để cấp văn bằng bảo hộ nếu với 02 đơn cộng đăng ký độc quyền cho cộng thiết kế công nghiệp.
Có thể thấy, nguyên tắc nộp đơn thứ nhất có ý nghĩa hết sức quan trọng, chẳng hạn:
Thúc đẩy việc nộp đơn mau chóng và với hiệu quả;
Đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu, sáng tạo;
Nâng cao ý thức của chủ thể nắm giữ các đối tượng mang công nghiệp để đạt được đa dạng quyền lợi thấp hơn, tránh trường hợp bị người khác trùng hay do chậm trễ mà ý tưởng thuộc về người khác;
Giúp cơ quan nhà nước dễ dàng trong việc quyết định chủ thể nào được cấp văn bằng và cũng ít phát sinh tranh chấp hơn.
2. Nguyên tắc ưu tiên
Nguyên tắc ưu tiên trong luật pháp có trí tuệ của Việt Nam xuất xứ từ quy định về “nguyên tắc ưu tiên” trong Công ước Paris 1883 về bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp (Việt Nam là thành viên).
Quyền ưu tiên sẽ được ứng dụng lúc mà có từ 2 cá nhân, doanh nghiệp trở lên cộng tiến hành đăng ký độc quyền cho một đối tượng bảo hộ na ná nhau hoặc là trùng nhau. Tùy vào quy định của từng quốc gia, mà việc áp dụng quyền ưu tiên sẽ khác nhau. Ở Việt Nam, nguyên tắc ưu tiên được quy định tại Điều 91 Luật mang trí óc 2005 như sau:
Người nộp đơn đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thương hiệu sở hữu quyền đề nghị hưởng quyền ưu tiên trên cơ sở đơn thứ nhất đăng ký độc quyền cộng 1 đối tượng trường hợp đáp ứng các điều kiện sau đây:
Đơn thứ 1 đã được nộp tại Việt Nam hoặc tại nước là thành viên của điều ước quốc tế có quy định về quyền ưu tiên mà Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam cũng là thành viên hoặc mang thoả thuận vận dụng quy định như vậy sở hữu Việt Nam;
Người nộp đơn là công dân Việt Nam, công dân của nước khác theo quy định trên trú ngụ hoặc với cơ sở sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam hoặc tại nước khác quy định tại điểm a khoản này;
Trong đơn mang nêu rõ đề nghị được hưởng quyền ưu tiên và có nộp bản sao đơn thứ 1 sở hữu công nhận của cơ quan đã nhận đơn đầu tiên;
Đơn được nộp trong thời hạn ấn định tại điều ước quốc tế mà Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.
Lưu ý :
Trong 1 đơn đăng ký sáng chế, mẫu mã công nghiệp hoặc nhãn hiệu, người nộp đơn mang quyền bắt buộc hưởng quyền ưu tiên trên cơ sở đa dạng đơn khác nhau được nộp sớm hơn mang điều kiện buộc phải chỉ ra nội dung tương ứng giữa những đơn nộp sớm hơn ứng với nội dung trong đơn.
Đơn đăng ký mang công nghiệp được hưởng quyền ưu tiên mang ngày ưu tiên là ngày nộp đơn của đơn đầu tiên.
Trong đó, theo quy định tại Điều 10 Nghị định 103/2006/NĐ-CP, quyền ưu tiên đối với đơn đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu sẽ được ứng dụng như sau:
– Trong giả dụ người nộp đơn đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thương hiệu muốn hưởng quyền ưu tiên theo quy định của Công ước Paris, đề nghị hưởng quyền ưu tiên của người nộp đơn sẽ được chấp nhận trường hợp đáp ứng các điều kiện sau đây:
Người nộp đơn là công dân Việt Nam hoặc công dân của nước Thành viên của Công ước Paris hoặc cư trú, mang cơ sở sản xuất, buôn bán tại Việt Nam hoặc tại nước Thành viên Công ước đó;
Đơn thứ 1 đã được nộp tại Việt Nam hoặc tại nước Thành viên của Công ước Paris và đơn ấy với đựng phần tương ứng với đề nghị hưởng quyền ưu tiên của đơn đăng ký sáng chế, ngoại hình công nghiệp, nhãn hiệu;
Đơn đăng ký được nộp trong thời hạn sau đây nói từ ngày nộp đơn đầu tiên: sáu tháng đối có đơn đăng ký kiểu dáng công nghiệp hoặc đơn đăng ký nhãn hiệu, mười hai tháng đối có đơn đăng ký sáng chế;
Trong đơn đăng ký sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu, người nộp đơn mang nêu rõ bắt buộc hưởng quyền ưu tiên và có nộp bản sao đơn đầu tiên nêu tại điểm b khoản này trong giả dụ nộp tại nước ngoài, trong đấy với xác nhận của Cơ quan nhận đơn đầu tiên;
Nộp đủ lệ chi phí đề nghị hưởng quyền ưu tiên.
– Trong nếu người nộp đơn đăng ký sáng chế, bề ngoài công nghiệp, nhãn hàng muốn hưởng quyền ưu tiên theo điều ước quốc tế khác, đề nghị hưởng quyền ưu tiên sẽ được hài lòng nếu đáp ứng các điều kiện về quyền ưu tiên quy định trong điều ước đó.
Nguyên tắc ưu tiên cũng mang ý nghĩa quan trọng trong việc đảm bảo quyền và thuận tiện của chủ có cũng như tác fake được bảo hộ 1 bí quyết công bằng, cụ thể:
Là căn cứ xác định điều kiện bảo hộ của sáng chế, nhãn hiệu hay ngoại hình công nghiệp;
Có quyền ưu tiên là 1 lợi thế khi chủ sỡ hữu muốn thực hiện quyền sở hữu trí tuệ của mình tại nhà nước khác (bảo hộ quyền với trí óc chỉ có hiệu lực trong phạm vi bờ cõi nhà nước đăng ký).
Áp dụng nguyên tắc ưu tiên tạo điều kiện cho việc bảo vệ sáng chế, kiểu dáng công nghiệp và thương hiệu ko chỉ ở trong nước mà còn mở mang ra những nhà nước khác; góp phần hạn chế những hành vi xâm phạm quyền đối sở hữu các đối tượng nói trên.
Giải quyết các tranh chấp cũng như đền bù thiệt hại lúc sở hữu hành vi xâm phạm ví như việc giải quyết sở hữu liên quan đến ngày ưu tiên.
